انواع شیر آتش نشانی
با توجه به محل نصب که بر روی سطح زمین باشد و یا داخل زمین، شیر های آتش نشانی به دو دسته زیر تقسیم می شود:
شیر آتش نشانی ایستاده شیر هیدرانت سطحی
شیر آتش نشانی ایستاده با محفظه خشک
شیر آتش نشانی ایستاده با محفظه تر
شیر آتش نشانی زیر زمینی شیر هیدرانت زیر زمینی
شیر آتش نشانی ایستاده با محفظه خشک
محفظه فوقانی این شیر در حالت عادی خشک است و خارج از سطح زمین نصب می شود.
این محفظه با باز کردن شیر اصلی، پر اب می گردد. هم چنین این شیر مجهز به سیستم تخلیه می باشد که به صورت خودکار پس از بسته شدن شیر اصلی ، عمل تخلیه انجام میگیرد.
یکی از مزیت های این شیر، قابل استفاده بودن این شیر در مناطق سردسیر و مناطقی که امکان یخ زدگی وجود دارد، می باشد.
دیگر مزیت این شیر مکانیزم ضربه گیر می باشد که در هنگام وقوع حادثه و تصادف، مانع خروج آب می گردد. شلنگ آتش نشانی به خروجی 1/2 2، 3 و 4 اینچ این شیر متصل می شود.
شیر آتش نشانی ایستاده با محفظه تر
بخش فوقانی این شیر بر روی سطح زمین نصب می شود ولی همواره محفظه این شیر پر از آب می باشد.
این شیر فاقد شیر اصلی می باشد و در عوض در هر کدام از خروجی ها شیر جداگانه ای نصب شده است.
این شیر دو مزیت حالت محفظه خشک را ندارد و در مناطقی که امکان یخ زدگی دارد نباید استفاده شود. هم چنین سیستم ضربه گیر در هنگام وقوع حادثه برای ممانعت از خروج آب را ندارد.
شیر های آتش نشانی ایستاده دارای اتصال فلنجی برای ارتباط به شبکه می باشد.
شیر آتش نشانی زمینی
این شیر بر خلاف دو شیر قبلی به صورت کامل در زیر زمین در داخل محفظه خود نصب می شود و مجهز به شیر قطع و وصل جریان است،این شی دارای شلنگ آتش نشانی و پایه شلنگ دارد. نوع اتصال این شیر هم فلنجی می باشد.
اجزا شیر آتش نشانی
بدنه شیر های اتش نشانی شامل چهار قسمت می باشد که عملکرد هر کدام مختصر توضیح داده شده است
کلاهک فوقانی :
که شامل دسته عملکرد یا باز کننده شیر، سوراخ روغن کاری و صفحه فلنج است که در قسمت فوقانی تعبیه شده اند.
بدنه میانی روی زمین :
دهانه های آبدهی مجهز به درپوش و زنجیر اتصال بر روی این قسمت تعبیه می شودو دارای فلنج معمولی و ایمنی می باشد. فلنج ایمنی جهت جلوگیری از صدمه به شیر اصلی به کار برده می شود.
بدنه میانی زیر زمین:
حاوی یک لوله و دو فلنج معمولی و یک فلنج ایمنی می باشد که طول آن بر حسب نیاز مصرف کننده می باشد.
بدنه زیرین :
مجهز به دریچه کنترل مقدار آبدهی و سیستم تخلیه خودکار می باشد. هم چنین دارای یک یک دهانه گیرنده از شبکه آبرسانی شهری است و دو اتصال فلنج در انتها دارد.
مکانیزم تخلیه خودکار
شیر آتش نشانی باید دارای یک مکانیزم تخلیه خودکار آب باشد که با بسته شدن شیر آب موجود در ستون شیر را در مدت زمان معینی از شیر تخلیه کند تا از یخ زدگی آب در طول بدنه شیر در فصل زمستان جلوگیری نموده و مسیر تخلیه خودکار باید به گونه ای باشد که تحت هیچ شرایطی مسدود نشود.
سطوح خارجی شیر های آتش نشانی باید کاملا صاف و عاری از هرگونه لبه تیز و برنده باشند و در ضمن کلیه قسمت های شیر که در زیر زمین قرار می گیرد باید با مواد مقاوم در مقابل زنگ زدگی از قبیل اپوکسی عایق پوش گردد.
علامت گذاری در شیرهای آتش نشانی
کلیه شیرهای آتش نشانی باید به طور مشخص و واضح و در ضمن محو نشدنی علامت گذاری شوند و نوشته ها باید حاوی مطالب زیر باشد:
الف- کلمات «شیر آتش نشانی» که باید در محلی مناسب و قابل رویت، (ترجیحا کلاهک فوقانی شیر) به صورت برجسته نوشته شود.
ب – نام ، مشخصات و علامت تجارتی سازنده
ج- شماره سریال و سال ساخت و هم چنین ساخت ایران
شیر آتش نشانی مجهز به یک سامانه تخلیه خودکار مکانیکی ستون آب داخل شیر پس از بسته شدن شیر اصلی است، که برای جلوگیری از یخ زدگی و زنگ زدگی و خوردگی پیش بینی شده است.
جهت جلوگیری از خسارات و یا هرگو نه صدمه به شیر اصلی که بر اثر ضربات شدید ممکن است پیش آید، فلنج ایمنی در نظر گرفته می شود.
به منظور حفاظت دهانه های دهنده شیر از صدمات فیزیکی و یا ورود اجسام خارجی به داخل آن از در پوشه ای محافظ برای دریچه های خروجی استفاده می شود که این درپوش ها به وسیله زنجیر فولادی به بدنه شیر متصل می گردد.
مواد به کار رفته در ساخت کلیه شیرهای آتش نشانی پایه دار روی زمین باید به گونه ای باشد که با نیاز مصرف مطابق بوده و کلیه ویژگی های مندرج در استاندارد را دارا باشد.
فروش شیر هیدرانت آتش نشانی
جنس بدنه می تواند از چدن چکش خوار و یا فولاد ریخته گری انتخاب گردد، به شرطی که آزمون های مندرج در این استاندارد را با موفقیت گذرانده و در ضمن سایر ویژگی های ساخت و طراحی این استاندارد را دارا باشد.
جنس این میله باید از فولادی حداقل معادل 37-ST اختیار شود . نوع رزوه ها باید از نوع تخت که در مقابل باز و بسته شدن های مداوم مقاوم بوده انتخاب شود تا در آنها ساییدگی ویا خوردگی پدید نیاید.
لازم است که میله عمل کننده اصلی به وسیله عملیات روکش کاری و یا عایق بندی به نحوی پرداخت گردد که در مقابل خوردگی و زنگ زدگی مقاوم شود.
جنس نشیمن توپی شیر باید از برنج و یا برنز اختیار شود. در ضمن به گونه ای به بدنه اصلی متصل گردد که کاملا آب بندی بوده و هیچ گونه نشستی از محل اتصال صورت نگیرد.
جنس توپی از لاستیک مصنوعی مقاوم است که باید به صورت فشرده و محکم در آمده و با ویژگی های استاندارد مربوط مطابقت نماید.
نصب شیر آتش نشانی
جنس دهانه های خروجی آب باید در مقابل تماس با آب و هوا ضد زنگ بوده و هیچ گونه خوردگی و یا عوامل دیگر فیزیکی در آن نفوذ ننماید، در ضمن در مقابل ضربات ناشی از باز و بستن های متوالی مقاوم بوده و شکنندگی نداشته باشد، نحوه اتصال دهانه های بدنه شیر به گونه ای مطمئن باشد که هیچ گونه نشتی از اطراف دهانه و محل اتصال پدید نیاورد.
پیشنهاد می شود که جنس دهانه های خروجی آب از آلیاژ برنج و یا موادی که ویژگی های فوق را دارا باشد اختیار شود.
یادآوری می شود دهانه های خروجی آب به نحوی به بدنه متصل گردد که در اثر باز و بستن های متوالی هیچ گونه حرکت جانبی نداشته باشند.
جنس درپوش های دهانه شیر باید از جنس بدنه انتخاب شود تا قادر به محافظت دهانه های خروجی و رزوه های آن بوده و در مقابل صدمات فیزیکی و ضربات مکانیکی مقاومت داشته و هیچ گونه نشتی در حالت بسته بودن بر روی شیرها در آنها مشاهده نشود.
درپوش های فوق باید به نحوی محکم به دهانه های خروجی متصل گردد که به آسانی باز نشود مگر با آچار مخصوص سازمان آتش نشانی.
شکل 2 نمونه ای از شیر آتش نشانی پایه دار روی زمین را نشان می دهد.
چند نکته مهم در مورد شیر های آتش نشانی
علاوه بر شیر قطع و وصل اصلی باید شیر قطع و وصل دیگری نیز باشد تا در صورت تعمیر و تعویض شیر اصلی، امکان قطع جریان وجود داشته باشد ، زیرسازی مناسب جهت جلوگیری از نشت آب در محل نصب شیر آتش نشانی بسیار حائز اهمیت است که برای این منظور از بلوک بتنی استفاده میشود.
شیر های آتش نشانی ایستاده به منظور دیده شدن باید زرد، نارنجی و یا قرمز باشد که طبق استاندارد ایران، رنگ قرمز توصیه می شود.
